Όταν τον γνώρισα το πρώτο που σκέφτηκα ήταν «που πας αγόρι μου ξυπόλυτος...». Με το περήφανο όνομα Βενσάν ντι Μολινό ντ’ Αρντεμάρ, αυτός ο ευγενής νέρντ κίνησε να κάνει σταδιοδρομία στη νευροχειρουργική. Μετά, δεν ανταλλάξαμε ούτε κουβέντα για πολλούς μήνες, καθώς απέφευγα να μιλήσω σε κάποιον που, ακόμα κι αν καταλάβαινα τι έλεγε μιλώντας κατά σύστημα μέσα απ’ τα δόντια του και σε διαστημικές ταχύτητες, αμφιβάλλω αν θα συγκεντρωνόμουν στα λόγια του: με απασχολούσε σοβαρά η ερμηνεία του στίλβοντος παλαβού του βλέμματος, που δραπέτευε συχνά και με ευκολία από τα λεπτοκαμωμένα γυαλιά του. Άλλοτε έδειχνε ιδιαίτερα ευχαριστημένος, όταν άφηνε να του ξεφεύγουν ξαφνικά γελάκια. Άλλοτε σοβαρός στις παρουσιάσεις, άλλοτε προσηλωμένος στα καθήκοντα της εφημερίας, πάντα όμως με ένα ύφος ύποπτα κυνηγημένο. Με λίγα λόγια στα μάτια μου ο Βε Εμ Άς ήταν κάποιος γενικά βαρετός τύπος, που η σύναψη οποιασδήποτε κοινωνικής σχέσης πολυπλοκότερης από το salut θα κατέληγε σε μνημειώδη αποτυχία.
Ο Ζερεμί είναι ο δεύτερος νευροχειρουργός του Τόγκο. Για μένα η λέξη τόγκο ξυπνάει απλώς μια απροσδιόριστη παιδική ανάμνηση με γεύση μπανάνα – σοκολάτα. ‘Ομως το μυθιστορηματικό λευκό χαμόγελο σε μαύρο φόντο, η ζεστή του αντιμετώπιση και η μονίμως καλή διάθεση δε μου άφησαν περιθώρια για αμφιβολίες: αναγνώρισα τον πρώτο καιρό τον άνθρωπο που ήταν ξένος και επιβίωσε, ένιωσε διαφορετικός και εντάχθηκε και ήταν από τους λίγους ικανούς να καταλάβουν τη θέση μου και να συμπαρασταθούν. Στα 5 χρόνια που ο Ζερεμί δουλεύει στη Γαλλία, επισκέφτηκε την πατρίδα του δύο φορές, και οι δύο την πρώτη χρονιά. Κι όταν τον ρώτησα πως προφέρεται το όνομά του στη μητρική του γλώσσα δε φάνηκε να θυμάται. Οι μύθοι που τον συνοδεύουν είναι εντυπωσιακοί: ανήκει σε οικογένεια μάγων, ο πατέρας του είναι υπουργός, ο ίδιος είναι πρίγκηπας, και τι δεν άκουσα. Το μόνο που παραδέχεται ο ίδιος είναι ότι όταν τελειώσει την ειδικότητα θα είναι ο δεύτερος νευροχειρουργός στην πατρίδα του, τη στιγμή που ο πρώτος είναι ένας ηλικιωμένος που βρίσκεται ακόμα στη διαδρομή από τη μαγεία στην ορθόδοξη ιατρική. Ο ίδιος όταν επικαλείται τη μαγεία των δικών του, το κάνει μόνο για να καλαμπουρίσει με τους υπόλοιπους και την ονομάζει κοροϊδευτικά μαραμπού, όπως τους θρησκευτικούς δασκάλους του ισλάμ της βορειοδυτικής αφρικής, για να τους πικάρει για τη δική τους καταγωγή.
Κάποια στιγμή ο γραφικός τυπάκος από την Ελλάδα που τριγυρνούσε στην κλινική προφέροντας όλα τα «ε» με τον ίδιο ισοπεδωμένο τρόπο άρχισε να σχηματίζει εικόνα για τους μέχρι τότε αδρά σχεδιασμένους στο μυαλό του χαρακτήρες: όσο πιο ικανός στην κατανόηση του λόγου, τόσο πιο ακριβής στην «περιγραφή» του χαρακτήρα. Το ίδιο αντιλήφθηκαν και οι υπόλοιποι, άρχισα με λίγα λόγια να γίνομαι – από κοινωνική άποψη – πιο υπαρκτός στην ομάδα.
Ο κολοφώνας αυτής της κοινωνικοποίησης υπήρξε η εκ βαθέων εξομολόγηση του Βενσάν για την αδικία που υπέστη. Ύστερα απ’ αυτό, μπόρεσα είτε με συζητήσεις είτε παρατηρώντας ο ίδιος να καταλάβω ότι ο μεγάλος αρχηγός της κλινικής γοητεύτηκε από την ιδέα της εκπαίδευσης του Ζερεμί, ενός δυνάμει «εθνικού» νευροχειρουργού, που θα καθιστούσε τον ίδιο, ως μέντορά του, ουσιαστικά δημιουργό της νευροχειρουργικής σε μια ολόκληρη χώρα. Ο Ζερεμί επελέγη λοιπόν για τη μοναδική διαθέσιμη θέση ειδικού έναντι του – συνομιλίκου του στην ειδικότητα – Βενσάν, επιλογή που έγινε σχεδόν δύο χρόνια πριν τελειώσουν την ειδικότητα. Τα παράπονα για το Ζερεμί διατυπώνοναι από όλους σχεδόν τους ειδικευόμενους: εκμεταλλεύεται αυτή την εύνοια και αδικεί τους συναδέλφους του στη μοιρασιά των χειρουργείων και των εφημεριών, δουλεύει εις βάρος τους, κι άλλα...
Τελικά, αυτή η ιστορία έμεινε στα μάτια μου ως απόδειξη ότι σ’ αυτή τη γοητευτική χώρα η ανεκτικότητα και η αποδοχή της διαφορετικότητας έχουν επικρατήσει σε τέτοιο βαθμό που δεν αποτελεί πια ταμπού η θέση ενός τόσο διαφορετικού ανθρώπου σε μια ομάδα: κανείς δε σκέφτεται ότι θα κατηγορηθεί για ρατσισμό ή μισαλλοδοξία όταν κατηγορεί το Ζερεμί. Η προέλευσή του, μάλιστα, έγινε αιτία επικράτησης κι όχι αποκλεισμού.
Όσο για μένα, θυμάμαι τις πρώτες μέρες μου στην κλινική, που όλοι μου φαίνονταν ταιριαστοί με προσχηματισμένα καλουπάκια που είχα στο μυαλό μου από την προηγούμενη επαγγελματική μου ζωή. Αλίμονο, η πρόοδός μου στη γλώσσα σήμανε πρόοδο στην κατανόηση των χαρακτήρων, σκιαγράφησε σιγά σιγά τις λεπτομέρεις ανθρώπων που αρχικά μου φαίνονταν καρικατούρες, φιγούρες χωρίς γωνίες και ιδιαιτερότητες. Πιο πολύ από ποτέ βλέπω μπροστά στα μάτια μου να αποδεικνύεται ότι κανείς δε μοιάζει με κανέναν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου