Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2008

Είδα ένα όνειρο

Είδα ένα όνειρο.

Βρισκόμουν σε μια μικρή πόλη, κι ένα σύννεφο ανησυχίας πλανιόταν πάνω της. Άρχισα από μακριά να ακούω ήχο συγκεντρωμένου πλήθους. Κατάλαβα ότι δεν ήμουν πεζός. Οδηγούσα ένα τρίκυκλο ποδήλατο, σαν αυτά που έχω δει να χρησιμοποιούν στα υπόγεια του νοσοκομείου οι φορείς των φιαλών αίματος και των άλλων ελπιδοφόρων ή καταδικαστικών παρασκευασμάτων. Όμως μετά κατάλαβα ότι ήταν απλώς ένα ποδηλατάκι που οδηγούσε ο αδερφός μου όταν ήταν μικρός, πραγματικά, μ’ αυτό σάρωνε τα πάντα όπου περνούσε. Ένιωσα ασφάλεια, τρεις ρόδες, τρία σημεία ορίζουν ένα επίπεδο, ήμουν σταθερός, μπορούσα να προχωρήσω. Τα πετάλια δε λειτουργούσαν, όπως συνήθως συμβαίνει στα όνειρα, και κίνησα το ποδήλατο μπροστά σπρώχνντας με τα πόδια μου προς τα πίσω.

Η φασαρία μεγάλωσε. Υπήρχε και καπνός. Κατάλαβα ότι γινόταν μάχη, υπήρχαν και κουκουλοφόροι, και αστυνομία, κάτι αστυνομικοί σαν αυτούς που συλλαμβάνουν τα μικρο-κλεφτρόνια στις παλιές ελληνικές ταινίες. Κοίταξα γύρω αμέτοχος. Λίγο αγχωμένος. Λίγο, απόκρυφα, αμαρτωλά, ευχαριστημένος. Λίγο ενοχλημένος από τη φασαρία. Ξαφνικά, διέκρινα τρεις ανθρώπους που έσπαγαν τη βιτρίνα ενός καταστήματος με βιτρίνες. Πλησίασα, φαινόντουσαν ακίνδυνοι. Αμέσως αναγνώρισα τον πατέρα μου και τα δύο αδέρφια του. Ήταν τριάντα χρόνια νεότεροι, είχαν πλούσια ατίθασα μαλλιά και μακριά μουστάκια. Φορούσαν και φουλάρια στο λαιμό, όχι στο πρόσωπο. Άρχισα να φωνάζω: «Ρε πατέρα τρελάθηκες, τι κάνετε εκεί; θα σας συλλάβουν...» Με κοίταξε με το πιο καθαρό του βλέμμα και είπε «34 χρόνια περιμένω αυτή τη στιγμή, και δεν ήξερα καν ότι την περίμενα. Όσο ζεις εσύ, εγώ περιμένω. Κάνε ότ,ι νομίζεις».

Μπερδεύτηκα. Κατέβηκα από το ποδήλατο κι αμέσως μια ομάδα άρχισε να το καταστρέφει. Παντού γύρω μου τώρα υπήρχαν άνθρωποι που κρατούσαν πέτρες στα χέρια. Ένιωσα μια επιθυμία να συμμετέχω. Διαισθάνθηκα τη λύτρωση που θα ερχόταν. Έκλαιγα. Έσκυψα να μαζέψω πέτρες, όμως εκεί που βρισκόμουν υπήρχε μόνο άμμος.

Ξαφνικά, κατάλαβα, μαζί με όλον το λεβιάθαν του πλήθους, ότι στην κορυφή του λόφου αιωρούνταν κρεμασμένος ένας σημαντικός άνθρωπος. Νομίζω ότι ήταν ο Μπέντζαμιν Σακς. Ο κόσμος έχασε τον έλεγχο, η οργή ξεχείλισε. Και τότε, στράφηκαν σε μένα.

Ξύπνησα.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2008

Περίπατος στο κέντρο

Την Παρασκευή το βράδυ πήρα το μετρό και κατέβηκα στο κέντρο για να δω ένα σπίτι. Το κέντρο μου φτιάχνει τη διάθεση, γι’ αυτό αποφάσισα να μείνω εκεί. Το σπιτάκι αποδείχτηκε συμπαθητικό και ο ιδιοκτήτης ένας εξυπηρετικός κύριος – «τι ντροπή για τη Γαλλία, τη χώρα της ισότητας, οι ξένοι να δυσκολεύονται τόσο να βρουν σπίτι, ο γαμπρός μας είναι μαύρος από την Αφρική, έχω μια εγγονή που είναι νέγρα, πως θα μπορορύσα να είμαι ξενόφοβος». Συμφώνησα και δώσαμε τα χέρια.

Το Σάββατο το πρωί πήγα να το ξαναδώ στο φως της μέρας. Δεν άλλαξα γνώμη και συνέχισα για μια σύντομη βόλτα στο κέντρο πριν γυρίσω στο διάβασμα. Άκουσα από μακριά μια φασαρία: κόρνες αυτοκινήτων και φωνές, κάπως σπάνιο φαινόμενο για τα ήθη της πόλης. Πλησιάζοντας προς την περιοχή των σταθμών, κοντά στο πάρκο, ανακάλυψα την πηγή: Ήταν μια αυτοκινητοπομπή της οποίας ηγείτο μια λιμουζίνα στολισμένη με λουλούδια και κορδέλες και φυσικά μια νύφη συνοδευόμενη από τους πανευτυχείς συγγενείς. Το πίσω αυτοκίνητο ήταν καλυμένο με μια τεράστια σημαία της Αλγερίας. Αμέσως πιο πίσω, αρκετά αυτοκίνητα με ενθουσιασμένους μαγκρεμπέν να κρέμονται απ’ τα παράθυρα, να φυσάνε τις τεράστιες καραμούζες τους και να χαιρετάνε τον κόσμο. Η πομπή διέκοψε την ομαλή κυκλοφορία περνώντας με κόκκινο. Κανείς δε διαμαρτυρήθηκε, όλοι χαιρέτησαν. Μπροστά – μπροστά στη διασταύρωση, ήταν σταματημένο ένα μικρό αυτοκίνητο με μια κοπέλα στο τιμόνι, που κόρναρε στο ρυθμό της καραμούζας, και έναν μικρό με πολύχρωμα γυαλιά μυωπίας στο πίσω κάθισμα που κοιτούσε όλο ενδιαφέρον.

Διέσχισα το δρόμο και πέρασα μέσα από μια ομάδα από καμιά πενηνταριά νεαρούς που φορούσαν κόκκινα χριστουγεννιάτικα σκουφιά και περίμεναν σε μια καντίνα για ζεστές βάφλες.

Προχώρησα προς το εμπορικό κέντρο. Στριμωγμένοι πάνω σ’ ένα πλατύ κιγλίδωμα εξαερισμού του μετρό, στην πορεία των ζεστών ρευμάτων που βγαίνουν απ΄τα έγκατα της πόλης, στη μέση της πλατείας, οι κλοσάρ φλυαρούσαν. Καθώς πλησίαζα, ένα πλάσμα σηκώθηκε από την ομάδα τους. Ένας παραπαίων τύπος, με δεκάδες σκουλαρίκια και κρίκους σε κάθε πιθανό σημείο του προσώπου του, βρώμικος και με μαλλί βαμμένο κίτρινο. Κατευθύνθηκε προς ένα νεαρό ζευγάρι μ’ ένα μωρό στο καροτσάκι. Ο άντρας κοντοστάθηκε, τον κοίταξε και τον χαιρέτησε ζεστά, καθώς κατά τα φαινόμενα γνωρίζονταν από παλιά, ενώ η κοπέλα έμεινε λίγο πίσω, χαμογελώντας. Μετά απο μια σύντομη στιχομυθία, ο κλοσάρ σήκωσε το πλαστικό κάλυμμα που προστάτευε το μωρό από το κρύο και τη βροχή και άρχισε να του κάνει χαρές.

«Αρχίζει να έχει πλάκα», σκέφτηκα, και μπήκα σε ένα μαγαζί για να αγοράσω τις προμήθειες καφέ της εβδομάδας.

Δευτέρα 24 Νοεμβρίου 2008

Η σχετικότητα της συχνότητας



Μια από τις πρώτες ερωτήσεις που έκανα σχετικά με το μέρος που μένω ήταν αν χιονίζει συχνά. Η απάντηση ήταν στερεότυπη: « Μπα, σπάνια».
Μετά, άρχισαν τα πρώτα κρύα, και, κάπως διστακτικά, για να μη γίνομαι και φορτικός, ξαναρώτησα: «Ρε παίδες, σαν πολύ κρύο δεν κάνει; Μήπως το πάει για χιόνι;»
«Δε νομίζω», μου απάντησε ένας μικρός ειδικευόμενος. «Μπορεί, βέβαια, αλλά γενικώς χιονίζει σπάνια. Πολύ πιο συχνά βρέχει». Απέφυγα τα σχόλια για το προφανές της διαπίστωσης και συνέχισα το βίο μου αμέριμνος.
Το πρωί της Κυριακής χιόνισε.

Παρένθεση: Πριν καμιά δεκαπενταριά χρόνια, ένας φίλος φίλου, καλή του ώρα, προσπαθούσε να μου εξηγήσει ποιά κάρτα ήχου να διαλέξω για τον υπολογιστή μου.
«Πόση latency μπορείς να ανεχτείς;», ρώτησε.
«Τι σημαίνει latency;», απάντησε ο αδαής.
«Καλά, άστο αυτό. Πόσα bit θέλεις να υποστηρίζει;»
«Δεν καταλαβαίνω, τι σημαίνει bit;»
«Μμμάλιστα. Να στο θέσω αλλιώς. Οι εφαρμογές σου χρειάζονται μεγάλη RAM;»
«Κοίτα, δε θέλω να σε αναστατώσω, αλλά τι σημαίνει RAM;»
Με κοίταξε για λίγο ανέκφραστος, σκέφτηκε ότι ίσως αυτή η συζήτηση έπρεπε να γίνει μπροστά σε κάποιον υπολογιστή, κάποια άλλη στιγμή, μετά ρώτησε «Να σου πώ, την κάρτα τη θέλεις άμεσα; θέλω να πώ, βιάζεσαι;» και αμέριμνος ήπιε μια γουλιά από το γάλα του.
«Τι σημαίνει βιάζομαι;» τον κατακεραύνωσα, και λούστηκα με τα γαλακτοσταγονίδια.
Κλείνει η παρένθεση.

Σαν τον ταλαίπωρο του ανεκδότου, που καταφεύγει στην αστυνομία με τρία μαχαίρια στην πλάτη, πήγα σήμερα στη δουλειά και, τυλιγμένος με σκουφιά, κασκόλ και γάντια, ρώτησα: «Συγνώμη που σας ενοχλώ για τρίτη φορά, αλλά ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΣΠΑΝΙΑ;»
«...γιατί στην Αθήνα, όταν λέμε ότι χιονίζει σπάνια, εννοούμε μια φορά στα πέντε χρόνια!»
Με βομβάρδισαν εν χορώ με ένα καταιγισμό από «Eh! Alors!», «Mais, non!», «Pense pas!» και «Qu’ est – ce que tu dis!», και μου εξήγησαν ότι «σπάνια» σημαίνει 5-6 φορές το χρόνο.
Πράγματι, σπάνια. Σημαντικά λιγότερο από ότι στο Ελσίνκι.

Αλλά αυτό είναι το πρόβλημα: συνεχώς ξεχνάνε ότι μιλάνε σε Έλληνα.

Παρασκευή 21 Νοεμβρίου 2008

Το σκοτεινό κίνητρο

Ξέρω ότι όταν τελειώσουν όλα αυτά, συχνά θα με ρωτούν αν αισθάνομαι ότι η επιλογή μου ήταν σωστή. Με δεδομένο ότι παρέκκλινα ελαφρώς των αναμενομένων, διαλέγοντας τη Γαλλία για να συνεχίσω την επαγγελματική μου ζωή, αντί της πολυφορεμένης στον κλάδο μου Αγγλίας.

Αναρρωτιέμαι τι πρέπει να απαντάω. Προφανώς, αν όλα πάνε καλά η επιλογή θα αποδειχτεί σωστή. Αν τα προβλήματα με τη γλώσσα και το «σφιχτό» σύστημα φανούν αξεπέραστα, θα έχω επιλέξει λάθος.

Νιώθω όμως ότι για να δικαιωθεί η επιλογή μου ούτε αρκούν, ούτε χρειάζονται όλες αυτές οι συνθήκες. Γιατί τα κριτήρια με τα οποία επέλεξα δεν ήταν ορθολογικά. Ούτε έψαξα ιδιαίτερα να βρώ το καταλληλότερο μέρος και μετά να στοχεύσω να βρεθώ εκεί, ούτε μελέτησα το σύστημα.

Είχα όμως μια γαμημένη διαίσθηση. Επιπλέον ήθελα να βάλω μια προσωπική πινελιά στην επαγγελματική μου πορεία που μέχρι τώρα ακολούθησε γενικώς την πεπατημένη. Ήθελα κάτι διαφορετικό, πιο ευρωπαϊκό, ούτε καν μπορώ να διευκρινήσω τι ακριβώς ήθελα.

Έτσι, η επιλογή μπορεί να θεωρηθεί εκ τω προτέρων αποτυχημένη (αφού τελικά βρέθηκα συγκυριακά εδώ, εγώ το μόνο που είπα ήταν «Θέλω Γαλλία», κι ακόμα κι αν πετύχω, η τύχη θα με έχει βοηθήσει). Ή εκ των προτέρων επιτυχημένη, αφού είμαι εδώ που θέλησα και ζω αυτό που θέλησα να ζήσω, ανεξαρτήτως αποτελέσματος.

Βέβαια, το αναγνωρίζω αυτό το κίνητρο, το σκοτεινό μου κίνητρο, που το ψάχνω μια ζωή.

Κυριακή 16 Νοεμβρίου 2008

Που είναι οι μύγες;

Παρατήρησα ότι δεν υπάρχουν μύγες. Ούτε κουνούπια. Έτσι, μπορείς να αφήνεις το παράθυρο ανοικτό για ώρα χωρίς να εισβάλλουν ανεπιθύμητα πετούμενα. Αναρρωτιέμαι αν οι ντόπιοι παρατηρούν την απουσία τους. Ακόμα και στις πλατείες που στις γιορτές στοιβάζουν τα όστρακα έξω από τα εστιατόρια, οι μύγες λάμπουν δια της απουσίας τους.

Πριν δύο μήνες, που ήμουν πάλι εδώ, είχα δει ένα κουνούπι. Καθόταν ήσυχο ήσυχο σε μια βιτρίνα. Το παρατήρησα για ένα δίλεπτο και το άφησα να ζήσει, από μια αίσθηση ιπποτισμού και υπόγειας σύνδεσης, μάλλον λόγω της καταγωγής μου. Επανέφερε γνωστές αναμνήσεις.

Φαντάζομαι τα έντομα μαζεμένα όλα μαζί σε μυστικό σημείο να συνομωτούν ενάντια στους ανθρώπους. Ελπίζω την ώρα της κρίσης το εν λόγω κουνούπι να δείξει ανάλογο συναισθηματισμό αν με συναντήσει.

Τι αμερικανιά.

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2008

Ντούζ ντ’Νοβάμπρ

Ι.

Η 10η μέρα στα ξένα ήταν η πιο δύσκολη μέχρι τώρα. Νιώθω άσχετος, δεν μπορώ να συνεννοηθώ, πολλοί με αγνοούν, άλλοι με λυπούνται, οι περισσότεροι αδιαφορούν.
Κινούμαι με αταίριαστο ρυθμό, παράταιρος, ανένταχτος σε καλοκουρδσμένο κι αφιλόξενο μηχανισμό.
Οι υπηρεσίες ακόμα εμφανίζουν ατέλειες στα χαρτιά μου, οι γραμματείς με βομβαρδίζουν με desolé, docteur.
Οι φίλοι κάπως μακριά.

Φτάνει όμως να γυρίσω στο δωματιάκι
να φορτώσω το δίσκο
να βάλω τα ακουστικά
να ρίξω μια ματιά έξω, στα βαγόνια που διασχίζουν φωτισμένα οριζοντίως και εκατέρωθεν το οπτικό μου πεδίο
να πατήσω το play

innuendo

κι ο freddy, σωτήρας μου για ακόμα μία φορά.

ΙΙ.

Ένας παλιός μου φίλος έχει γενέθλια σήμερα. Δεν του στέλνω μήνυμα, βαρέθηκα τα μηνύματα. Τον βλέπω πια στους γάμους των φίλων, how typical. Δεν ήταν όμως με όλους έτσι, ρε αντρέα. Μερικούς μόνο τους πήρε η μπάλα αλύπητα.
Στέλνω τις ευχές μου στον κυβερνοχώρο, σαν κάποιος παλιότερος που φωνάζει πάνω από ένα βράχο προς τη θάλασσα ένα μήνυμα χωρίς πια παραλήπτη.

...η μνήμη κάποιας πυρκαγιάς στου νου μου τη χοάνη

Τρίτη 1 Απριλίου 2008

Φημοειδή

Πριν από 8 χρόνια κυκλοφόρησε μια πληροφορία ότι μια συγκεκριμένη ρύθμιση μετέτρεπε κάποια μοντέλα κινητών σε ανιχνευτές των ραντάρ της τροχαίας. Η επιβεβαίωση γινόταν τη στιγμή της ρύθμισης από ένα εικονίδιο που εμφανιζόταν στην οθόνη, και όταν το κινητό πλησίαζε προς κάποιο ραντάρ, εμφάνιζε μια χαρακτηριστική ένδειξη.

Την περίοδο εκείνη, εκατοντάδες άνθρωποι βεβαίωναν ότι είχαν δοκιμάσει το κόλπο, άλλοι τόσοι ορκίζονταν ότι είχε πετύχει όταν το δοκίμασε κάποιος φίλος τους, και λιγότεροι υποστήριζαν ότι το δοκίμασαν και πέτυχε. Πολλοί λίγοι έλεγαν ότι απέτυχε. Το χαρακτηριστικό ήταν ότι την πληροφορία τη μετέφεραν συνήθως άτομα υψηλής νοημοσύνης, κατά κανόνα ιδιαίτερα αξιόπιστα, που δε θα μπορούσαν να κατηγορηθούν για μυθομανία, και χωρίς επιρρέπεια σε φούσκες και κινήσεις εντυπωσιασμού.

Τελικά, η πληροφορία αποδείχτηκε ότι δεν περιείχε την παραμικρή αλήθεια. Αυτό όμως δεν ήταν το κυριότερο θέμα που απασχόλησε μερικούς φίλους, που το φαινομενικά ασήμαντο γεγονός τους κίνησε την περιέργεια. Οι ερωτήσεις που τέθηκαν ήταν:

Γιατί διαδόθηκε τόσο εύκολα μια ανυπόστατη πληροφορία, με δεδομένη μάλιστα την έλλειψη οποιουδήποτε εμφανούς συμφέροντος που θα μπορούσε να εξυπηρετεί η διάδοσή της;

Απάντηση: Αμφιβάλλω ότι η Nokia, η Eriksson και η Siemens βασίζουν την προώθηση των προϊόντων τους σε υπόνοιες ότι μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναλλακτικά. Είναι πια τελείως βέβαιο: τα κινητά δεν τηγανίζουν αυγά (αν και οι τελευταίες μελέτες για την ακτινοβολία γεννούν κάποιες αμφιβολίες), δε ρουφάνε τη σκόνη από μακριά, δεν αποτελούν αξιόπιστα υποκατάστατα δονητών (εκτός από μερικά παλιά μοντέλα – προσοχή, όσα διαθέτουν gps πλοηγούς μπορεί να βραχυκυκλώσουν άσχημα), και φυσικά δεν ανιχνεύουν τα ραντάρ. Η εξήγηση για τη διάδοση της πληροφορίας είναι η ουσία της θεωρίας των φημοειδών. Αποδεικνύεται ότι η διάδοση είναι απλώς αναπόφευκτη και η αιτία γι’ αυτό κρύβεται στις ίδιες τις ιδιότητες της πληροφορίας.

Γιατί στους φορείς αυτής της διάδοσης συμπεριλαμβάνονταν αξιόπιστα υποκείμενα;

Απάντηση: Αυτό είναι ένα από τα κύρια κριτήρια για να χαρακτηριστεί μια πληροφορία φημοειδές. Η διάδοση από αξιόπιστο σε αξιόπιστο άτομο εξασφαλίζει τη μη εξακρίβωση αφού η πηγή την καθιστά υποτίθεται ασφαλή. Με την αναγωγική μέθοδο εύκολα συμπεραίνει κανείς ότι η πρώτη πηγή (και «πατέρας») της πληροφορίας οφείλει να είναι ένα αξιόπιστο άτομο.

Και η απόλυτη ερώτηση:

Από πού προήλθε αυτή η πληροφορία; Γιατί γεννήθηκε;

Η απάντηση είναι εύκολη: Γεννήθηκε γιατί κάποιος την επινόησε.

Και γιατί κάποιος να επινοήσει μια τέτοια πληροφορία;

Απάντηση: Μα είναι πολύ απλό: Για να ΠΑΙΞΕΙ!

Η συγκλονιστική αυτή διαπίστωση οδήγησε στη θεμελίωση της θεωρίας των φημοειδών, μιας σχεδόν άχρηστης θεωρίας.

Η συνέχεια στο επόμενο post.

Δευτέρα 24 Μαρτίου 2008

ΑΡΜ: Βασικές αρχές

1. Τα αρχικά ΑΡΜ σημαίνουν: Ανεξέλεγκτη Ροή Μαλακίας.

2. Η ΑΡΜ έχει εσωτερική οργάνωση και ακολουθεί τους κανόνες της λογικής, της επιστήμης και του ορθολογισμού και τους εφαρμόζει σε ένα άλλο επίπεδο, στη σφαίρα του μη πραγματοποιήσιμου, και σίγουρα του φαινομενικά μη χρήσιμου.

3. Η ΑΡΜ καταλήγει να ερμηνεύει τα φαινόμενα. Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας συχνά είναι η παραγωγή φαινομενικά άχρηστων θεωριών.

4. Η ΑΡΜ συχνά δανείζεται από το σουρεαλισμό.

5. Η ΑΡΜ είναι μια ανοικτή θεωρία. Όλοι μπορούν να τη διαμορφώσουν, με την υποχρέωση να μην αποκλίνουν από τις βασικές της αρχές.

6. Η βασική κινητήρια δύναμη για την παραγωγή ΑΡΜ είναι η ακατανίκητη τάση του εγκεφάλου να αποβάλλει το άγχος και την πίεση της καθημερινότητας. Ταυτόχρονα όμως να οργανώνει τη γνώση και να κατανοεί τον κόσμο.

7. Όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως είναι ικανοί για ΑΡΜ. Ποικίλα αίτια αποτρέπουν τους ανθρώπους από το να ΑΡΜολογούν.

Η κοινή συνιστώσα των αιτίων αυτών είναι η βλακώδης βεβαιότητα ότι, πάση θυσία, πρέπει να είναι κανείς σοβαρός.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2008

ΑΡΜ: Σχεδίασμα πρώτο

Θυμάστε τις διακοπές που κάνατε με φίλους ανάμεσα στο πρώτο και το δεύτερο έτος; Την ακατανίκητη τάση σας να κάνετε συνεχώς χιούμορ, να μιλάτε μόνο για ανούσια θέματα χωρίς ειρμό και στόχο παρά μόνο να γελάσετε και να εκτονωθείτε; Μέχρι εδώ καλά. Πάμε τώρα παρακάτω: Ανακαλέστε τη μαγική στιγμή που το παραλήρημα σας άρχισε να ΟΡΓΑΝΩΝΕΤΑΙ. Η διαδοχή των φράσεων απέκτησε συνοχή και στόχο, χωρίς όμως ρεαλισμό και εφαρμοσιμότητα. Χωρίς να εκφυλιστεί σε συζήτηση για σημαντικά θέματα. Αυτή είναι η στιγμή που κατακτήσατε την ΑΡΜ.

Τρεις φοιτητές αράζουν στα βραχάκια στη Χρυσοπηγή της Σίφνου. Και επειδή η μαλακία τους έχει βαρέσει στο κεφάλι, παρά τις εκατοντάδες προφυλακτικών που αναπαύονται ανενόχλητα στις βαλίτσες τους, αναπόφευκτα καταλήγουν σε μια συζήτηση σαν κι αυτή (συμπεριλαμβάνεται στο παρακάτω κείμενο η αυτολογοκρισία του γράφοντα, η περιβόητη αυτο-ρύθμιση, το ιερό graal του blogging: όπου, οι απαράδεκτες εκφράσεις αντικαθίστανται από τις λόγιες ομόλογές τους):

- Η στεριά απέναντι είναι η Σαντορίνη;

- Γιατί, σκέφτεσαι να κολυμπήσεις;

- Ναι, πεθύμησα ποτάκι στο Franco.

- Ναι, καλά, τα αιδοιάρια πεθύμησες και σε βλέπω να διασχίζεις τη θάλασσα τρέχοντας πάνω στο νερό σαν cartoon.

- Από την ερωτικήν έξαψιν θα γίνεις Hovercraft.

- Αααχαχα Hovercraft

- Ναι ενώ εσείς γαληνέψατε, αυνανισταί, εδώ πέρα, και θα σας χάλαγε μια βολτίτσα στη Σαντορίνη.

- Νομίζω ότι είναι η Πάρος.

- Ποια Πάρος ρε αυνανιστά, η Σαντορίνη είναι, φαίνεται και η Θηρασιά.

- Ναι ρε, σιγά μη φαίνεται και η μικρή Καμένη.

- Πλάκα πλάκα, αν το ηφαίστιο εκραγεί χαλαρά μας έχει καταπιεί το τσουνάμι εδώ που καθόμαστε.

Τι γνώμη έχετε γι’ αυτή τη συζήτηση; Βρισκόμαστε σε οικεία ύδατα. Στα χωράφια της απλής, καθημερινής μαλακίας. Τώρα όμως…

- Μια στιγμή, εξαρτάται…

- Από τι;

- Ένα λεπτό, εδώ που καθόμαστε είμαστε σε ύψος, ας πούμε 10 μέτρα;

- Ας πούμε.

- Η απόσταση ως τη Σαντορίνη είναι ας πούμε 40 μίλια, δηλαδή περίπου 70 χιλιόμετρα;

- Για προχώρα.

- Ο σεισμός και η έκρηξη θα γίνουν φυσικά αισθητά και εδώ. Άρα σαν έξυπνα παιδιά που είμαστε δε θα κάτσουμε να απολαύσουμε το θέαμα αλλά θα αρχίσουμε να τρέχουμε προς τα πίσω.

- Πίσω και πάνω.

- Με ταχύτητα ας πούμε …

Κυρίες και κύριοι…

- … 4 χιλιόμετρα την ώρα

- Νομίζω ότι σου λείπει η ταχύτητα του τσουνάμι. Και το ύψος του. Καλύτερα να το κάνεις πιο αφαιρετικό.

- Δηλαδή;

- Δηλαδή ας πούμε: Ητσουν το ύψος του τσουνάμι, με ανάλογη σχέση με την ένταση του σεισμού, ας πούμε Εσεισμ, με σταθερά k. Έστω Vτσουν η ταχύτητα του τσουνάμι, που δε σχετίζεται με την ένταση. Και S η απόσταση μεταξύ Σίφνου – Σαντορίνης. Εμείς τώρα κινούμαστε με…

- Τι λες ρε αυνανιστά, έχεις ξεφύγει. Πήρες τίποτα;

- Άσ’ τον μ’ αρέσει!

- …κινούμαστε λέω…

…ετοιμαστείτε…

- … με ταχύτητα V3φίλοι σε έδαφος με κλίση x μοιρών και πρέπει να διανύσουμε απόσταση ώστε να φτάσουμε σε ύψος μεγαλύτερο από Ητσουν. Δηλαδή, αν s η απόσταση που θα τρέξουμε, έχουμε H3φίλοι=s*ημx, όπου H3φίλοι= Ητσουνh (το ύψος που βρισκόμαστε τώρα), και έχουμε Ητσουνh= s*ημx, όπου s=V3φίλοι*t, όπου t=S/Vτσουν, άρα τελικά Εσεισμ * k h = V3φίλοι * S * ημx / Vτσουν. Δηλαδή πρέπει να τρέξουμε με ταχύτητα V3φίλοι=Vτσουν*( Εσεισμ * kh) / S*ημx !!!

…καλωσήρθατε στην ανεξέλεγκτη ροή μαλακίας!

- Τον – αυνανιστή - ρε - παιδιά!. Το φαντάζεσαι για θέμα πανελλαδικών; Διεστραμμένο!

- Έχω κι εγώ να προσθέσω κάτι: η ταχύτητα V3φίλοι εξαρτάται από πολλούς συντελεστές: kπείνας, zερωτικής εξάψεως, το Hovercraft που λέγαμε…

- Παιδιά, νομίζω ότι είναι η Πάρος, αφού κοιτάμε ανατολικά…

- Ε, αφόδευσον ημάς με την Πάρο…

Επιστροφή στην καθημερινή μαλακία.

Τέλος πάντων είναι γνωστό ότι η Σαντορίνη δε φαίνεται από τη Σίφνο. Οι τρεις φίλοι χαζεύουν την Αντίπαρο.

Αχ, η γενιά της Πατριδογνωσίας...

Δευτέρα 3 Μαρτίου 2008

Η πρώτη θεωρία ή ΑΡΜ: η βασιλική οδός που οδηγεί στις άχρηστες θεωρίες

Ο όρος ΑΡΜ είναι ήδη αρκετά αμφιλεγόμενος στους κόλπους μιας εκλεκτής παρέας αποτελούμενης από ανθρώπους που ερίζουν για την πατρότητά του. Σύμφωνα με μια εκδοχή, τα αρχικά σημαίνουν Ανεξέλεγκτη Ροή Μαλακίας.

Στην πιο πρωτόγονη μορφή του, το φαινόμενο είναι γνωστό και πλειστάκις παρατηρημένο, κανείς όμως δεν μπήκε στον κόπο να το περιγράψει.

Ανεξέλεγκτη ροή μαλακίας είναι το φαινόμενο που παρουσιάζεται όταν ομάδες ατόμων που γνωρίζονται τόσο καλά ώστε να μη χρειάζεται να αναλωθούν σε διαλόγους που περιέχουν χρήσιμη πληροφορία, απαλλάσσονται από άγχη και κοινωνικές συμβάσεις και επιτρέπουν στους εγκεφάλους τους να παράγουν νοητικά απόβλητα, σειρές από σκέψεις και φράσεις με εσωτερική λογική μεν, πλήρως αποσυνδεδεμένες από την κοινή λογική δε.

Σε μια πιο προηγμένη μορφή της, η ΑΡΜ οδηγεί στη σύνθεση Άχρηστων Θεωριών.

Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2008

Μανιφέστο εντός παρενθέσεως

Μερικές κουβέντες εντός παρενθέσεως. Αναδημοσιεύω το κείμενο από το Blog Nylon.gr, που τιτλοφορείται «Μανιφέστο των blogs», με κάθε επιφύλαξη για το κατά πόσο με εκφράζει.

1. Τα blogs είναι διάλογος - ελεύθερος ανεμπόδιστος διάλογος ανάμεσα σε πολίτες.

2. Τα blogs είναι μια πρόσκληση σε διάλογο, σε διαφωνία, και επικοινωνία.

3. Τα blogs δεν κέρδισαν το ενδιαφέρον της κοινωνίας επειδή λένε ψέματα ή συκοφαντούν. Το κέρδισαν επειδή η κοινωνία έχει ανάγκη από μια αυθεντική φωνή.

4. Τα blogs είναι το δικαίωμα του καθενός να εκφέρει την άποψή του. Δεν υπάρχουν “ενημερωτικά” και “μη ενημερωτικά” blogs. Μέσα από το διάλογο όλοι κάτι μαθαίνουμε.

5. Τα blogs δεν τα γράφουν επαγγελματίες - τα γράφουν πολίτες. Μπορεί να αξιοποιούν την όποια επαγγελματική τους εμπειρία, μπορεί και όχι.

6. Ο blogger δεν χρησιμοποιεί εθνικούς πόρους (όπως οι τηλεραδιοσυχνότητες), και συνεπώς δεν μπορεί να μπαίνει σε καλούπια ο τρόπος και το περιεχόμενο της έκφρασής του. O blogger αξιοποιεί το απεριόριστο μέγεθος του παγκόσμιου Δικτυακού ιστού για να εκφράσει και τη δική του άποψη.

7. Η Πολιτεία, τα Media, οι επιχειρήσεις, και όλοι οι θεσμοθετημένοι οργανισμοί της Ελληνικής κοινωνίας, αξίζει να παρακολουθούν τους bloggers και τον διάλογο τους. Ακόμα καλύτερο θα είναι να συμμετέχουν ισότιμα σε αυτόν το διάλογο. Θα μπορέσουν και οι ίδιοι να γίνουν σοφότεροι μαθαίνοντας την άποψη του απλού πολίτη, αντί να προσπαθούν να την περιορίσουν στα δικά τους καλούπια.

8. Το δικαίωμα του blogger να γράφει ελεύθερα την άποψή του είναι ιερό. Αν με αυτά που γράφει καταπατά συγκεκριμένες νομοθετικές διατάξεις, υπάρχουν νόμιμες διαδικασίες για την δίωξή του.

9. Στο βαθμό που δεν παραβιάζει με σαφή τρόπο διατάξεις του νόμου, η ανωνυμία είναι δικαίωμα του blogger.

Για τα γεγονότα που πυροδότησαν αυτή την προσπάθεια παραπέμπω στο περιεκτικότατο post του Chaca-Khan

Μπορεί να είμαι φρεσκότατος blogger αλλά είμαι παλιά καραβάνα γενικώς, γι’ αυτό παίρνω το θάρρος για μερικά σχόλια.

Σχετικά με το press.gr. Η διάδοση μιας ανεπιβεβαίωτης πληροφορίας και κυρίως η σύνθεση de novo μιας δήθεν πληροφορίας είναι τέχνη και ταυτόχρονα μικρόβιο και ψευδαίσθηση εξουσίας. Το internet και τελευταία ειδικά τα blogs είναι το τέλειο μέσο για αυτό το παιχνίδι. Άρα ήταν αναμενόμενο να εμφανιστούν τέτοια φαινόμενα. Οι συνθήκες όμως που κάνουν εκρηκτικό το μίγμα δε σχετίζονται με το internet. Είναι πολιτικές και κοινωνικές και περιστρέφονται γύρω από τη βεβαιότητα ότι όλοι οι πολιτικοί είναι χωμένοι στη διαφθορά, το ίδιο και οι δημοσιογράφοι και οι πάντες. Ότι ένα τεράστιο παιχνίδι παίζεται ερήμην μας. Αν ο κόσμος είχε εμπιστοσύνη στους θεσμούς, οι πληροφορίες θα ήταν το πολύ τίποτα urban legends και θα μιλούσαν για τεράστιους αρουραίους στους υπονόμους. Οι ίδιοι που διαμαρτύρονται για συκοφαντία σε βάρος τους έχουν καλλιεργήσει αυτό το κλίμα. Τώρα τους φταίνε τα blogs.

Η προσπάθεια επιβολής κανονισμών και μεθόδων ελέγχου του φαινομένου blogs είναι απολύτως αναμενόμενη. Και άργησε ανησυχητικά, αν θέλουμε να είμαστε κριτικοί απέναντι στην αποτελεσματικότητα του λεγόμενου κινήματος των bloggers. Συντάσσομαι με την αντίδραση ενάντια σε κάθε προσπάθεια χειραγώγησης, εκφοβισμού ή ακόμα και φίμωσης. Με την επιφύλαξη της επισήμανσης ότι, επειδή ο μαλάκας είναι ανίκητος, θα υπάρξουν διάφοροι δούριοι ίπποι που θα χρησιμοποιήσουν τη βολική ανωνυμία της blogόσφαιρας για ταπεινούς σκοπούς. Η επαγρύπνηση απαιτείται.

Σχετικά με το μανιφέστο τώρα, υπάρχουν δυο πράγματα: Το ένα είναι τα blogs ως μέσο έκφρασης και διάδοσης της πληροφορίας, τα οποία οφείλουν να διέπονται από κανόνες που γενικώς θα συμβαδίζουν με τους νόμους των κοινωνιών. Τα δεύτερο είναι η ομάδα των bloggers που χρησιμοποιεί αυτό το μέσο για να αναδείξει την ανάγκη για αλλαγή, ίσα δικαιώματα, δικαιοσύνη, ευαισθησία, καλαισθησία και ειλικρινή επικοινωνία. Δεν έχω καταλάβει σε ποιο από τα δύο αφορά το μανιφέστο. Γιατί το πρώτο χρειάζεται κανόνες δεοντολογίας (ή «ιπποσύνης») και όχι μανιφέστα, ενώ το δεύτερο είναι τόσο ετερόκλητο και αυθόρμητο που κάθε προσπάθεια καθοδήγησης ή κεντρικού ελέγχου θα πέσει στο κενό.

Κλείνει η παρένθεση.

Δευτέρα 25 Φεβρουαρίου 2008

Jouons!


Κατ’ αρχάς να ευχαριστήσω τους φίλους μου Hypocrite lecteur και Φιλήμονα που με κάλεσαν σε ένα ιστολογιακό παιχνίδι. Και όταν λέω φίλους το εννοώ γιατί ποιος θα καλούσε κάποιον που σχολιάζει στο blog του μια φορά κάθε 20 μέρες; Με συγκινούν γιατί τα βιώματα τα παιδικής μου είναι πολύ σκληρά: κανένας δεν ήθελε να παίξει με το παράξενο παιδάκι με τα γυαλιά που μίλαγε συνέχεια για θεωρίες. Το παιχνίδι αυτό λέγεται 123 και είναι πολύ ωραίο: πρέπει να βρείς το πιο κοντινό βιβλίο σου και να αντιγράψεις τη σελίδα 123, και συγκεκριμένα την πέμπτη περίοδο στο blog σου.

Ξεπερνώντας το σοκ της συνειδητοποίησης της αμάθειάς μου, αφού πήρα μια γεύση του τι διαβάζει ο μέσος Έλληνας blogger, και κυρίως ποιο βιβλίο βρίσκεται τυχαία δίπλα του, συμμετέχω κι εγώ, χωρίς όμως να δύναμαι να σας εντυπωσιάσω, φίλοι μου. Ανοίγω το δεξί συρτάρι του γραφείου που κάθομαι και τραβάω το μοναδικό βιβλίο. Έχει τίτλο «Det nye testamente» και πρόκειται για την Καινή Διαθήκη στα νορβηγικά. Ευτυχώς παράλληλα τίθεται και η αγγλική μετάφραση, ώστε στη δεύτερη στήλη της σελίδας 123 διαβάζουμε από το κατά Μάρκον:

I tell you therefore, whatever you ask in prayer, believe that you have received it and it will be yours. And whenever you stand praying and you have a grievance against anyone, forgive him so that your Father in heaven may forgive you your trespasses.”

Ορίστε, κάτι μάθαμε και σήμερα: Ότι ο Paulo Coelho διάβασε την Καινή Διαθήκη στα νορβηγικά.

(Δεν παραθέτω τη νορβηγική απόδοση γιατί μπορεί να με εντοπίσει η Gunvor που με ψάχνει ακόμα).

Καλώ κι εγώ (I summon…) το φίλο μου Dr Herbert Steinert του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης, και τους Επικούριο, Charles Manson, Charles Bronson και Μπομπ το Μάστορα. Όλο και κάτι ενδιαφέρον θα διαβάζουν. Άντε, καλώ κι ένα υπαρκτό πρόσωπο (ο Θεός να το κάνει), τον Ελέφαντα.

Τρίτη 19 Φεβρουαρίου 2008

Πρελούδιο ΙΙ

Λίγους μήνες μετά, ένα κείμενο του Richard Feynman με έβαλε σε σκέψεις:

Κάποτε κάποιος από τους συνεργάτες του προσπάθησε να τον φέρει σε δύσκολη θέση όταν έμαθε ότι ο νομπελίστας φυσικός προσπαθούσε να ορίσει τους κανόνες και τις εξισώσεις που διέπουν την κίνηση των πιάτων που πετούσαν οι φοιτητές στον αέρα παίζοντας.
«Γιατί; Τι νόημα έχει να το κάνεις αυτό; Ποια η χρησιμότητα μιας τέτοιας θεωρίας;» θα τον ρώτησε, έχοντας στο μυαλό του τα σημαντικότερα θέματα που θα έπρεπε να απασχολούν ένα μεγάλο επιστήμονα.
«Το ζητούμενο δεν είναι η χρησιμότητα. Το ζητούμενο είναι το παιχνίδι», απάντησε ο
Feynman. «Η χρησιμότητα θα βρεθεί μετά».

Πρώτη υποψία, λοιπόν, ότι ένα ευγενές κίνητρο κατασκευής μιας θεωρίας ίσως είναι απλώς το παιχνίδι.

Ύστερα ήρθε το Δεύτερο Ελάχιστο Ημερολόγιο.
Σε ένα μνημειώδες του κείμενο, ο
U. Eco κατασκευάζει ένα άψογο σύμπλεγμα επιχειρημάτων και αποδεικνύει ότι είναι αδύνατη η κατασκευή ενός χάρτη σε κλίμακα 1:1. Σε πολλά άλλα κείμανά του, μάλιστα, φλερτάρει με την κατασκευή άχρηστων θεωριών και «πρωτοκόλλων» συμπεριφοράς ή «οδηγιών χρήσεως», για περιστάσεις εντελώς εκτός πραγματικότητας.

Καλό το Όνομα του Ρόδου, μείζων το Εκκρεμές, αλλά μ’ αυτά τα κείμενα ο Eco εισάγει ένα νέο πεδίο της διανόησης. Σε μια σειρά από κείμενα, αφήνει τη σκέψη του να παίξει, ακολουθεί υπαρκτούς κανόνες και, όπως ο Feynman, καταλήγει σε συμπαγή κατασκευάσματα, που αιωρούνται στον αιθέρα ενός σύμπαντος μη εφικτού, μη χρήσιμου και εν τέλει ολοκληρωτικά μη σημαντικού.

Ποια διαφορά έχουν οι θεωρίες αυτές από τις θεωρίες των εφηβικών μου χρόνων; Νομίζω ότι η μεγάλη διαφορά είναι το κίνητρο και αφετηρία για την κατασκευή. Ο wannabe famous neurosurgeon θέτει στον εαυτό του ένα στόχο: να ερμηνεύσει. Άλλοι θέτουν άλλους στόχους: να ταξινομήσουν, να διευκολύνουν, να... Όσο χιούμορ κι αν χρησιμοποιήσουν, όσο γέλιο κι αν προκαλέσουν, είναι καταδικασμένες να ξεχαστούν και να αποτύχουν. Τα κατασκευάσματα του Feynman και του Eco, εκκινούν από την επιθυμία για παρερμηνεία του σύμπαντος, με όπλο τους κανόνες του και την απλή παρατήρηση. Δημιουργήθηκαν χωρίς σκοπό, για τη χαρά του παιχνιδιού! Κανένα άγχος για τη χρησιμότητα. Ίσως και σαν αντίδραση στην ακατανίκητη τάση των ανθρώπων να ερμηνεύουν και να προσπαθούν να προβλέψουν κάθε τι, ειδικά σχετιζόμενο με την ανθρώπινη συμπεριφορά, με διάφορες θεωρίες του ποδαριού. Όπως του φίλου μας στη βόρεια πόλη, το 1997. Και όλων μας, φυσικά.

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2008

Πρελούδιο Ι

Όλα ξεκίνησαν τον Αύγουστο του 1997.

Σε ένα χώρο συγκέντρωσης φοιτητών, εν μέσω ενός μεγάλου πανηγυριού παντού γύρω μου, σε μια πόλη μακριά από δω.

Εκεί, ένας φιλόδοξος διοπτροφόρος wannabe famous neurosurgeon, μας κοίταξε με βλέμμα που ελίχθηκε με χάρη ανάμεσα σε καπνούς αγνώστου προέλευσης, γκέλαρε σε μεθυσμένες στρουμπουλές ιραλανδέζες, σε νορβηγίδες με χαριτωμένα ονόματα όπως Gunvor, Ugstar και άλλα που ταιριάζουν πιο πολύ σε βασιλείς Viking, και κατέληξε ζαλισμένο λίγο έκκεντρα από τον τελικό του προορισμό. Ύστερα, μας κάρφωσε με τον αφοπλιστικό του αφορισμό:

«Λοιπόν, έχω καταλήξει ότι υπάρχουν τρεις θεωρίες για την κατανόηση του γυναικείου μυαλού: Η θεωρία του σκληρού δίσκου, η θεωρία της αψογοποίησης και η θεωρία του ***.» Κατά τη διάρκεια της παύσης που ακολούθησε, ο ΣΔ δίπλα μου, τον κοίταξε με το βλέμμα που θα τον έκανε διάσημο τα επερχόμενα χρόνια.


Ερωτήματα κατέκλυσαν το μυαλό μας:

Τι θέλει να πει ο ποιητής; Πως τη σκέφτηκε αυτή τη σοφία; Θα μας κάνει κοινωνούς της μεγαλοφυούς σύλληψης ή φοβάται ότι θα εξαπολύσει τη Δύναμη; Τι σκατά σημαίνει ***; Γιατί τρεις θεωρίες για κάτι τόσο μονοδιάσταστο όσο το γυναικείο μυαλό και όχι μία, uber alles θεωρία, η ενοποιημένη Θεωρία Που Τα Εξηγεί Όλα; Και τέλος, και πάνω από όλα τα άλλα, γιατί να θέλει ένας άνθρωπος να ονομάσει το ξανθομάλλικο αγγελούδι του «Gunvor»;

Όλη μου τη ζωή την πέρασα εξηγώντας τα ανεξήγητα με εγγυημένη αποτυχία. Σ' όλη μου τη ζωή ακούω θεωρίες. Ξέρω ότι με καταλαβαίνετε. Θεωρίες για σχέσεις, για φιλίες, για δουλειές, για το φλερτ, το σεξ, το γάμο, τους άντρες, τις γυναίκες, την κοινωνία, το ποδόσφαιρο, τις διακοπές, τους γονείς, Πώς να την Κατακτήσετε: The manual, Χ Κανόνες για Ευτυχισμένο Γάμο / Σχέση / Φιλία, Η Μεγάλη Ταξινόμηση των Σχέσεων, Μνημονικός Κανόνας για να Καταλάβετε τις Γυναίκες, θεωρίες, θεωρίες…

Η Gunvor με πλησίασε απειλητικά. Το προ ημιώρου νάζι στο βλέμμα της είχε οριστικά υποχωρήσει αμαχητί μπροστά στη ακατανίκητη θολότητα του αλκοόλ. Τουλάχιστον τώρα της ταιριάζει λίγο περισσότερο το όνομα, σκέφτηκα.

Αντέδρασα αντανακλαστικά. Εγώ δε θα γίνω θεωρία, σκέφτηκα. Μεθυσμένη ψηλή νορβηγίδα, βόρεια, καταμεσίς του αγνώστου; Ευχαριστώ δε θα πάρω. Κατέγραψα την εμπειρία στο σκληρό δίσκο, κοίταξα το αψογοποιημένο σώμα και είπα «Δε μας *** ρε Gunvor;». Δεν…

Ο αρχηγός δε μας εξήγησε τίποτα. «Θα σας πώ αύριο», είπε, αλλά μας ξέχασε. Το βράδυ κύλησε ήσυχα, και πριν κοιμηθώ, στην εστία, σκεφτόμουν τι σπρώχνει τους ανθρώπους να οργανώνουν τη γνώση και να ερμηνεύουν τα φαινόμενα. Να κατασκευάζουν θεωρίες που βασίζονται στην προσωπική εμπειρία και παρατήρηση, με μια αθώα γενίκευση που προσπαθεί να εξηγήσει τα πάντα με 3-4 βασικούς κανόνες. Θεωρίες Ιδίας Προέλευσης. Άχρηστες Θεωρίες.

My God, how naïf, σκεφτόμουν, δευτερόλεπτα πριν με συνταράξει ένα βροντερό χτύπημα στην πόρτα μαζί με μια αγριοφωνάρα που ούρλιαζε κάτι που έμοιαζε με το όνομά μου. Μια γενετική μνήμη, εμφυτευμένη από ιστορίες των γονιών μου για τη χούντα και των παππούδων μου για την Κατοχή, μου προκάλεσε μια έκρηξη φόβου, και με κατέκλυσε μια αίσθηση ότι με βρήκαν κι ότι θα σαπίσω στα μπουντρούμια.

Ήταν η Gunvor.

…Σχεδόν Άχρηστες Θεωρίες.

Παρασκευή 8 Φεβρουαρίου 2008

Μερικές Εξηγήσεις (ή Ποιος Είναι ο Algernon, αν θέλουμε να πρωτοτυπήσουμε)

Χιλιάδες μικροί και μεγάλοι φίλοι με βομβάρδισαν τα τελευταία 24ωρα με αγωνιώδεις επιστολές: Το ερώτημα που κυριαρχεί είναι: Ποιος είναι επιτέλους αυτός ο Algernon που μπήκε τόσο βίαια στη ζωή μας, την αναστάτωσε, και τώρα κάνει ότι δε μας ξέρει; Υπομονή, φίλοι μου: Ορίστε η εξήγηση...

του Ποιητή: καταραμένος ήρως, αθώος για την αιτία, αλλά ένοχος στην Ουσία, η τραγική φιγούρα του Daniel Kayes βιώνει την άνοδο, το θρίαμβο, την πέρα από κάθε λογική αναγνώριση, που όμως -αλίμονο- δε δικαιούται: του χαρίστηκε, δεν την κέρδισε! Το ποντίκι εργαστηρίου με το όνομα Algernon στο μυθιστόρημα Flowers for Algernon, αποκτά κατά τη διάρκεια ενός πειράματος υπερφυσική νοημοσύνη, η οποία όμως σταδιακά εκπίπτει και χάνεται. Η Πτώση! Τελικά το ποντίκι τα τινάζει.

του Ορθολογιστή: Σίγουρα δεν πρόκειται για το καλύτερο μυθιστόρημα του O.W. Παρόλα αυτά, το “The importance of being Earnest”, με πρωταγωνιστή τον φυγόπονο, ευθυνόφοβο, καλοπερασάκια και κρυψίνου Algernon, διαθέτει τίτλο με σπάνια λεπτότητα, ο οποίος υπονοεί τη διακριτική προσέγγιση σε ένα πρόβλημα που με απασχολεί συνεχώς. Η ελληνική μετάφραση αστοχεί μεν στο λογοπαίγνιο (ο έτερος πλην του Algernon πρωταγωνιστής ονομάζεται Ernest), διατηρεί όμως τη λεπτή ειρωνία την τόσο χαρακτηριστική του συγγραφέα. Πραγματικά, το πνεύμα του O.W. με τους χαρακτηριστικούς μινιμαλιστικούς αφορισμούς και τις γενικεύσεις του, διαπνέει κάθε προσπάθεια απαλλαγής από μια σοβαρότητα που παραμένει δεμένη στο άρμα της άκρατης χρησιμοθηρίας και της απο-ασκοπο-ποίησης που η σημερινή κοινωνία επιβάλλει με μια μπλαμπλαμπλα...

του Άντρα: Γιατί Algernon; Γιατί έτσι μ’ αρέσει. Είναι επικό, θα μπορούσε να ανήκει σε ιππότη της Στρογγυλής Τραπέζης ή σε ήρωα του Tolkin, και μάλιστα στο πλευρό των Καλών (fuck villains). Φτάνει πια μ’ αυτά τα κομπλεξικά λογοτεχνικά ονόματα ποιητών και λοιπών αηδιών. Καιρός για λίγη ωμή δύναμη. Algernon, YEAH!

Δευτέρα 4 Φεβρουαρίου 2008

Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός


Για χρόνια ζούσα σοβαρός.

Ακόμα και τώρα, ο κόσμος νομίζει πως παραμένω σοβαρός στην ουσία μου. Το επάγγελμά μου απαιτεί από μένα να διατηρώ τη σοβαρότητά μου, γιατί ασχολούμαι με serious matters. Δεν μπορεί κανείς να γελάει με τέτοια πράγματα. Οι συνάδελφοί μου μ’ εκτιμούν απεριόριστα γι’ αυτό το χαρακτηριστικό, οι «πελάτες» μ’ εμπιστεύονται.

Και οι φίλοι μου είναι σοβαροί. Πυλώνες της κοινωνίας, οικογενειάρχες, με σχέδια και προοπτικές. Με χρήσιμα επαγγέλματα και αρχές. Υπάρχει όμως κάτι...

Η ανάγκη για σοβαρότητα μας προκέυψε από τον ψυχαναγκασμό για την επίτευξη των στόχων μας. Η σημασία του να είναι κανείς σοβαρός σχετίζεται με την ανάγκη του να είναι αποτελεσματικός στο κυνήγι του σκοπού. Στον ορθολογισμό, το μεγάλο όπλο της επιστήμης και δομικό στοιχείο του πολιτισμού μας, αρμόζει η ανάλογη σοβαρότητα. Η εμπιστοσύνη που απαιτείται για ομαλές και παραγωγικές κοινωνικές σχέσεις δεν κερδίζεται χωρίς σοβαρότητα. Με λίγα λόγια, η σοβαρότητα είναι χρήσιμη. Όταν η ανάγκη για χρησιμότητα εκλίπει, η σοβαρότητα περισσεύει.

Πολλοί άνθρωποι διαισθάνονται ότι πρέπει να αντιδράσουν στη σοβαρότητα που τους περιτριγυρίζει. Ότι το οφείλουν στον εαυτό τους και τον κόσμο. Και με μεγάλη ευκολία γλιστρούν προς τη γελοιότητα. Γιατί νομίζουν ότι το αρχικό πρόβλημα είναι η υπερβολική σοβαρότητα, ενώ στη πραγματικότητα το πρόβλημα είναι η υπερβολική χρησιμοθηρία.

Στην πραγματικότητα, η χρήση του χιούμορ, της πλάκας, της σάτιρας και του γέλιου αντιμετωπίζεται από μια ενοχική κοινωνία ως άλλοθι για τη συντριπτική σοβαρότητα που επιβάλλει στα μέλη της. Δηλαδή, έχει κι αυτή τη χρησιμότητά της.

Μα τις χίλιες πίπες, είμαστε περικυκλωμένοι.

Θα ήθελα να αποδείξω ότι:

  1. η χρησιμότητα είναι εφικτή και χωρίς τη σοβαρότητα. Και δεν εννοώ ως χρησιμότητα την απενοχοποίηση μιας υπερ-σοβαρής κοινωνίας μέσω του χιούμορ και του γέλιου, ή τη σάτιρα που «μπορεί να μας κάνει καλύτερους». Εννοώ καθαρή χρησιμότητα, επιστημονική ερμηνεία, οργάνωση, λειτουργικότητα, όλα όσα για να επιτευχθούν υποτίθεται ότι προαπαιτούν το να είναι κανείς σοβαρός.
  2. με μεγάλη σοβαρότητα, σύμφωνα με τις αρχές του ορθολογισμού, μπορεί κάποιος να δραστηριοποιηθεί στο χώρο του μη-χρήσιμου.
Εντάξει, θα ήμουν υπερβολικός αν υποστήριζα ότι αυτή η μικρή αντισυμβατική κίνηση μπορεί να έχει ισχυρό αντίκτυπο οπουδήποτε. Ας είμαστε σοβαροί. Ουσιαστικά πρόκειται για ένα παιχνίδι για τους φίλους μου, που το παίζουμε χρόνια τώρα, κι αν κανείς θέλει να συμμετέχει, το blog αυτό του δίνει την ευκαιρία.

Άλλωστε, υπάρχει και κάτι ακόμα: Υπάρχουν πραγματικά σοβαρά πράγματα στη ζωή: Χμ...